Batik jest techniką malarską, która została wynaleziona na Jawie. Już od XVIII wieku była powszechna w Afryce i Azji, do Europy natomiast, dotarła w XVII wieku, za sprawą angielskich i holenderskich importów kolonialnych. Za to w wieku XIX i XX batik był popularny w zdobnictwie tkanin dekoracyjnych i akcesoriów strojów kobiecych.
Ta oryginalna technika farbowania tkanin, polega na nanoszeniu na nie roztopionego wosku, by następnie poddać je farbowaniu. Mimo tego, że cały zabieg brzmi banalnie, tak naprawdę jest bardzo skomplikowany i czasochłonny. Już same wzory widniejące na tkaninach nie należą do prostych, co dopiero sposób ich nanoszenia i utrwalania na materiale, który polega na kilkukrotnym powtarzaniu procesu woskowania, farbowania, suszenia oraz usuwania wosku. Wspomniany wosk, jest tak naprawdę mieszaniną wosku pszczelego z parafiną, a nakładany jest, wbrew pozorom, dość prymitywnym narzędziem. Służy do tego bowiem, drewniana rączka, na końcu której zamocowany jest miedziany zbiorniczek na wosk, z którego wychodzi cienka rureczka.
W zależności od wielkości jej średnicy powstaje odpowiednio gruby wzór. W celu usunięcia zbędnego wosku, należy go zagotować w gorącej wodzie, a następnie wyprasować między dwoma kawałkami papieru- proces ten zwany jest batik tulis.
Do farbowania tradycyjnych batików używa się naturalnych barwników pochodzenia roślinnego- dokładnie wyciągów z liści i kwiatów- oraz mineralnego- skał wulkanicznych.
Jeśli chodzi o batik przeznaczony do wytwarzania odświętnych ubrań, jest on często, dodatkowo, dekorowany złotem, pod postacią pyłu lub płatków. Dziś, to sztuczne barwniki wypierają te naturalne. Pozwalają one bowiem, na uzyskanie większej i intensywniejszej palety barw(np. złoto zostało zastąpione złotą farbą).
Jeśli chodzi o wzór, to w rzeczywistości zależy on tylko i wyłącznie od wyobraźni artysty – może przedstawiać wszystko. Te współczesne i nowoczesne określa się mianem Batik Pe¬si¬si¬ran. Batik oryginalny, który wytwarzany jest ręcznie, z łatwością można odróżnić od tego fabrycznego. Różnica widoczna jest „gołym okiem”, bowiem okazuje się, iż ten wytwarzany ręczne, jest dwustronny. Na zrobienie niewielkiego batiku potrzeba minimum tygodnia. Gdy mowa o obrazie nieco obszerniejszym i wielobarwnym- tym samym bardziej skomplikowanym - czasem potrzeba nawet trzech miesięcy do jego powstania. Dziś w Indonezji , określenie, „batik” kryje w sobie nie tyko nazwę techniki, którą się posługuje artysta, ale również samą nazwę tkaniny. Warto zauważyć, że na początku tkaniny batikowe miały 2,25m długości i i służyły jako sarongi w tradycyjnym Indonezyjskim stroju kobiet, który nazywany jest kabaya. Wyrabiano z nich także męskie nakrycie głowy nazywane blangkon. Współcześnie batik pełni także rolę dekoracyjną. Po obramowaniu tkanin wiesza się je na ścianie jako obrazy , mogą służyć jako obrusy lub nakrycia łóżek, czy ozdoba drzwi. Ta, niebanalna technika malarska, choć powszechna, przede wszystkim na odległej Indonezyjskiej wyspie Jawie, może praktykowana być również nieco bliżej. Wszyscy oczarowani, tym rodzajem sztuki, mają bowiem sposobność wzięcia udziału w trwającym tydzień kursie, podczas którego nauczymy się podstawowych zasad tworzenia tej unikalnej sztuki. I choć nasze postępy będzie nadzorował pomocny specjalista, lepiej uzbrójmy się w cierpliwość. Dorównanie poziomowi mistrzów z Indonezji, może , bowiem potrwać nawet kilka lat…
D. K.